CRUX

Krzyż (etymologicznie z łac. crux) – znak, kształt lub przedmiot w postaci dwóch linii przecinających się, na ogół pod kątem prostym. Jest jednym z najstarszych symboLi ludzkości znanym w większości starożytnych religii. Niemal w każdym zakątku ziemi odkryto przedmioty z tym znakiem. Zazwyczaj wiązano go jakąś formą kultu sił przyrody (ogień, słońce, życie) lub kultem fallicznym.

Rodzaje krzyży :ANCH Znany także jako krzyż egipski lub klucz Nilu. W starożytnym Egipcie był powszechnie występującym symbolem życia. Symbolizował słońce wypuszczające promienie. Z czasem nadano mu łacińską nazwę crux ansata ("krzyż z rączką") i stosowano go jako element chrześcijański.

CeltycKi
Czteroramienny krzyż wpisany w okrąg. Występuje na terenach niegdyś zamieszkanych przez Celtów, ale również w pozostałej części Europy. Bywa utożsamiany z przedchrześcijańskim krzyżem słonecznym.


Chi-ro
Krzyż złożony z dwóch liter greckich X (chi) i P (ro), od których zaczyna się słowo Chrystus (Χριστος). Znany też jako Chrismon (od "monogram Chrystusa") lub krzyż Konstantyna, ponieważ ten cesarz używał symbolu chiro jako swojego godła.


Grecki
Znany także jako crux immissa quadrata lub krzyż Pachomiusza. Wszystkie ramiona krzyża są równe. Jest to również jeden z najbardziej znanych symboli przedchrześcijańskich.

Hugenocki
Powstał w XVIII w. w południowej Francji jako znak wiary wyznawców kalwinizmu (hugenotów w czasie prześladowań religijnych. Współcześnie znajduje się w logo francuskiego Kościoła ewangelicko-reformowanego; jest także używany przez organizacje i wspólnoty kalwinistyczne w różnych krajach świata.

Jerozolimski
Jeden z najstarszych symboli chrześcijaństwa. Symbol Ziemi Świętej. Symbolizuje 5 ran Jezusa. Istnieją także inne interpretacje, np. cztery strony świata (małe krzyże) odkupione przez śmierć krzyżową Chrystusa (duży krzyż). W Cesarstwie Bizantyjskim i pierwotnym chrześcijaństwie był niejednokrotnie wpisywany w koło, które miało reprezentować wszechświat. Krzyż Chrystusa spinałby wtedy ekstremalnie oddalone od siebie niebo i ziemię, ludy i kraje. W czasie wypraw krzyżowych być może oznaczał cztery ważniejsze kraje katolickie biorące udział w wyprawach: Francję, Niemcy, i Anglię. Krzyż bywa też nazywany kosmicznym. Dzisiaj używany jest jako oficjalny symbol Kustodii Ziemi Świętej.

Liliowy
Krzyż liliowy powstał z połączenia krzyża greckiego i majuskuły M, oznaczającej imię Maryi. Był symbolem hiszpańskich zakonów rycerskich z Alcantary (zielony) i Calatravy (czerwony).

Lotaryński
Zwany też litewskim lub jagiellońskim. Używany w heraldyce. Przypomina krzyż patriarchalny, ale zazwyczaj jego poprzeczne ramiona są bardziej rozstawione w górę i w dół. Używany również jako symbol opieki nad chorymi na gruźlicę.

Łaciński
Znany też jako krzyż chrześcijański lub crux ordinaria (krzyż zwykły). Jest to najbardziej znany symbol chrześcijaństwa utożsamiany w kulturze Zachodu z narzędziem, na którym ukrzyżowano Chrystusa.


Św. Piotra
Odwrócony do góry nogami krzyż łaciński. Według legendy w ten sposób został ukrzyżowany św. Piotr. Współcześnie kojarzony z satanizmem.